SOẠN SINH HỌC 12 – BÀI 12:
SOẠN SINH HỌC 12 – BÀI 12:
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
H. TỪ THÍ NGHIỆM TRÊN TA CÓ THỂ RÚT RA NHẬN XÉT GÌ
1. NÊU CÁC ĐẶC
ĐIỂM DI TRUYỀN CỦA TÍNH TRẠNG DO GEN NẰM TRÊN NST X QUY ĐỊNH
- Kết quả của phép lai thuận và nghịch khác nhau, tức
tỉ lệ phân li kiểu hình ở hai giới khác nhau
- Có hiện tượng di truyền chéo
2. BỆNH MÙ MÀU ĐỎ - XANH LỤC Ở NGƯỜI LÀ DO MỘT GEN LẶN
NẰM TRÊN NST X QUY ĐỊNH. MỘT PHỤ NỮ BÌNH THƯỜNG CÓ EM TRAI BỊ BỆNH MÙ MÀU LẤY MỘT
NGƯỜI CHỒNG BÌNH THƯỜNG. NẾU CẶP VỢ CHỒNG NÀY SINH ĐƯỢC MỘT NGƯỜI CON TRAI THÌ
XÁC SUẤT ĐỂ NGƯỜI CON TRAI ĐÓ BỊ BỆNH MÙ MÀU LÀ BAO NHIÊU? BIẾT RẰNG BỐ MẸ CỦA
CẶP VỢ CHỒNG NÀY ĐỀU KHÔNG BỊ BỆNH
- Quy ước gen : A : bình thường, a : bệnh mù màu
- Em trai mắc bệnh mù màu có KG: XAY è Mẹ có KG: XAXa,
bố có KG XAY
- Sơ đồ lai:
P : XAXa x XAY
F1 : XAXA : XAXa
: XaY : XAY
- Hai vợ chồng bình thường sinh con trai mắc bệnh thì
người vợ phải có kiểu gen dị hợp XAXa với xác suất 1/2
- Xác suất con trai của họ mắc bệnh mù màu là 1/4
3. LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT ĐƯỢC MỘT BỆNH NÀO ĐÓ Ở NGƯỜI LÀ
DO GEN LẶN TRÊN NST GIỚI TÍNH X HAY DO GEN TRÊN NST THƯỜNG QUY ĐỊNH
- Có thể theo dõi phả hệ để biết được bệnh di truyền
do gen lặn nằm trên NST thường hay trên NST X quy định nhờ đặc điểm của sự di
truyền liên kết với giới tính
4. NÊU ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN CỦA GEN NGOÀI NHÂN. LÀM THẾ
NÀO ĐỂ BIẾT ĐƯỢC TÍNH TRẠNG NÀO ĐÓ LÀ DO GEN TRONG NHÂN HAY GEN NẰM NGOÀI NHÂN
QUY ĐỊNH
* Đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân là:
- Kết quả
của phép lai thuận và nghịch khác nhau.
- Đời con
luôn có kiểu hình giống mẹ.
* Dùng phép lai thuận
nghịch có thể xác định được tính trạng nào đó do gen trong nhân hay gen ngoài
nhân quy định.
Ví dụ, khi lai
thuận, nghịch ở cây hoa mười giờ thì thu được kết quả khác nhau:
- Lai
thuận:
P: ♀Cây lá
đốm × ♂Cây lá xanh
→ F1 :
100% Cây lá đốm.
- Lai
nghịch:
P: ♀Cây lá
xanh × ♂Cây lá đốm
→ F1 :
100% Cây lá xanh.
Trong thí nghiệm
trên , sự di truyền tính trạng lá đốm liên quan với tế bào chất ở cây mẹ lá
đốm( lai thuận), còn sự di truyền tính trạng lá xanh chịu ảnh hưởng của tế bào
chất của cây mẹ lá xanh (lai nghịch). Vì vậy hiện tượng di truyền này là di
truyền tế bào chất( hay di truyền ngoài nhân hoặc ngoài NST). Do con lai mang tính
trạng của mẹ nên di truyền tế bào chất được xem là di truyền theo dòng mẹ.
Nhưng không phải mọi hiện tượng di truyền theo dòng mẹ đều là di truyền tế bào
chất.
5. D
Comments
Post a Comment